Het is een van de dingen waarvan taalpuristen een kronkel in de darm krijgen: samenstellingen die los worden geschreven. De Nederlandse taal is er nu eenmaal een van de samenstellingen. Wij schrijven dingen als vervoersmaatschappij en treinstation. Dat we dat doen, is zelfs de kern van onze taal. In verwante talen zoals het Duits gaat het net op dezelfde manier. Verkehrsunternehmen zeggen ze daar tegen vervoersmaatschappij. Maar in het Engels gaat het anders. Daar schrijft men transportation company. Daarom wordt het los schrijven van samenstellingen wel eens de Engelse ziekte genoemd. Ook in veel andere talen gaat het zo. In het zuiden van ons land schrijven ze bijvoorbeeld gekke dingen als entreprise de transport.

De vicieuze cirkel van foute samenstellingen

Overal vind je voorbeelden van de Engelse ziekte. Er is met Signalering Onjuist Spatiegebruik zelfs een website aan gewijd. Niet alleen mensen hebben last van de Engelse ziekte, maar ook Google. Dit komt natuurlijk omdat Google in se niks meer is dan een robot die het internet afspeurt en leert van menselijk gedrag. Het leert van de taal die wij gebruiken. En als wij onze eigen taal al fout gebruiken, dan leert Google het ook fout aan. Als wij al niet meer weten wat het verschil is tussen rode wijnglazen en rodewijnglazen, dan weet Google het al helemaal niet meer.

Neem bijvoorbeeld het woord energieaanbiedingen. Ongeveer 7.700 resultaten levert het op. Wanneer we het los schrijven, levert het echter 28.600 resultaten op. Bovendien is Google ook nog even zo onbeleefd om te vragen of we toch niet gewoon "energie aanbiedingen" bedoelden. Tjah, dan hoeft het wellicht niet te verbazen dat er nog steeds mensen zijn die denken dat het zo moet worden geschreven.

Hoe het komt dat er zoveel mensen "energie aanbiedingen" schrijven? Wel, er zijn mensen die zich bezighouden met zoekmachineoptimalisatie. Zij gaan dan op zoek naar de beste zoekwoorden voor een tekst. Door de zoekwoorden voldoende vaak in de tekst te vermelden, willen ze de tekst zo hoog mogelijk laten scoren. Want wie als eerste in Google staat, gaat met vrijwel alle kliks lopen.

Daarvoor baseren deze experts - SEO-experts en vaak geen taalexperts - zich dan weer op het zoekwoordengebruik. Omdat mensen "energie aanbiedingen" in Google intikken, krijgt dit de voorkeur en dus wordt het ook massaal op die manier geschreven. Het gevolg is dat mensen denken dat het zo moet worden geschreven en dat het aldus nog vaker fout wordt gebruikt. Google zet op die manier een vicieuze cirkel in gang. Dat de SEO-experts vaak ook de opdrachtgevers zijn en zij de taalexperts lijstjes meegeven met 'woorden' die per se in de tekst moeten staan, helpt er niet meteen bij. En dat platformen als Textbroker werkgelegenheid blijven bieden aan tekstschrijvers die zo hard door de Engelse ziekte getroffen zijn dat hun brein bijna in comateuze toestand vertoeft. Dat al helemaal niet.

Deze vicieuze cirkel boordevol taalverloedering merken we overigens niet alleen in de Nederlandse taal op, want ook in Duitsland zien taalpuristen het met lede ogen aan. Maar wat moet er nu gebeuren? Moet een copywriter dan maar bijdragen aan de taalverloedering? Niet per se, maar soms is enige creativiteit wel nodig.

Google snapt synoniemen en geeft dezelfde resultaten weer

In de eerste plaats moet je weten dat Google een stuk slimmer is geworden dan vroeger. Vroeger was het zo dat Google standaard losse woorden en samenstellingen anders interpreteerde. Waar zoekwoorden los werden geschreven, rankte je niet als je een samenstelling gebruikte. Echter, Google is intussen een stuk slimmer geworden. In november 2019 was er een update waardoor het algoritme veel beter met synoniemen leerde omgaan. Hierdoor hoeven zoekwoorden niet langer letterlijk overeen te komen om resultaten op te leveren. Bij steeds meer losse woorden en samenstellingen weet Google intussen dat het eigenlijk 'synoniemen' zijn. Dat heb je bijvoorbeeld met het zoekwoord "content marketing". Je krijgt dan ook gewoon de Wikipedia-pagina te zien waar men keurig het woordje "contentmarketing" gebruikt.

Enkele jaren terug deed Webcertain Group hier nog een onderzoek naar. Het onderzoek was dan wel toegespitst op Duitse zoekwoorden, maar het ging om net hetzelfde samenstellingsprobleem. Hieruit bleek dat er in 70% van de gevallen geen verschillen waren in de top 10. In de meeste gevallen maakt het dus gewoon niet uit. Dit onderzoek dateert uit 2014, nog voor de grote update in 2019. Intussen is Google er dus alleen nog maar beter in geworden.

Er zijn wel nog steeds subtiele verschillen

Hetzelfde zie je gebeuren als je "energieaanbiedingen" gebruikt. Dan vind je als eerste ook gewoon de websites terug die het hebben over "energie aanbiedingen" of "energie-aanbiedingen". Anderzijds merk je hier toch subtiele verschillen in de top 10 op. Wat blijkt: er is toch een kleine nuance en sommige websites scoren net iets beter of net iets slechter.

SEO-specialisten geven aan dat de verschillen zo klein zijn, dat je het eenvoudig op andere manieren compenseert. Je kan dan beter inzetten op bijvoorbeeld linkbuilding. Als je echt wil scoren en er heel veel concurrentie is, kan je de losse woorden wel op die manier in je tekst opnemen. Maar doe het dan zo natuurlijk mogelijk. Schrijf niet "Koop een boeken kast", maar schrijf een zin als "Kunt u ook met uw boeken kast na kast vullen?" Verwerk daarnaast de losse woorden hier en daar in de tekst. Ze hoeven niet per se meteen op elkaar te volgen.

Een alternatief is het gebruik van koppeltekens. Google is niet vertrouwd met koppeltekens en interpreteert het gewoon als een spatie. "Energie aanbieding" of "energie-aanbieding" worden op net dezelfde manieren geïnterpreteerd. Het handige is dat in de Nederlandse taal een koppelteken mag worden toegevoegd waar het de leesbaarheid ten goede komt. Bij een woord als basiswoordenboek is er bijvoorbeeld geen sprake van klinkerbotsing, maar valt het gebruik van een koppelteken te verdedigen. Een koppelteken helpt namelijk het verschil tussen een basis-woordenboek en een basiswoorden-boek te benadrukken.

Bij sommige woorden, denk maar aan "boeken-kast", is het natuurlijk not done om koppeltekens te gebruiken. Daar zal je dus andere oplossingen moeten bedenken. Maar bij woorden als "sociale-verzekeringswetten" valt het echt wel te verdedigen. Overdrijf hier natuurlijk niet mee en zorg tegelijkertijd voor consistentie doorheen je teksten.

Fouten tasten de betrouwbaarheid aan

Wanneer we een bron zien, of het nu in een magazine of op het internet is, beoordelen we meteen de betrouwbaarheid ervan. Correct taalgebruik speelt daarbij een rol. Dt-fouten zijn bijvoorbeeld dooddoeners, maar voor taalpuristen zal een tekst met "boeken kast" ook niet meteen betrouwbaar ogen. Voor de lokale schrijnwerker is dat natuurlijk niet zo erg. Een schrijnwerker moet vooral zijn stiel kennen en dat hij een beetje ongeletterd is, is niet meteen een ramp. Als je echter een website met energieaanbiedingen hebt en mensen wil aanmoedigen om over te stappen naar een andere energieleverancier is dat natuurlijk anders. Een beetje betrouwbaarheid is dan toch wel op zijn plaats.

Ten slotte, nogmaals: Google wordt steeds slimmer. Het zit eigenlijk niet in de aard van Google om kunstmatige ingrepen en bewuste foute schrijfwijzen te belonen. Google wil daarentegen dat betrouwbare en correcte informatie als eerste verschijnt. Het is heus niet zo onrealistisch om te denken dat het Google-algoritme op termijn voldoende intelligent is om foute en juiste schrijfwijzen van elkaar te onderscheiden. En om die eerste af te straffen.

Mijn opinie? Schrijf gewoon juist en probeer op andere manieren, bijvoorbeeld via linkbuilding, hoger te scoren. Wees eventueel creatief of gebruik een koppelteken. Maar wees vooral geen slaaf van de trefwoordenanalyse. Desondanks: als de klant - nog steeds de koning - er echt op staat en het risico wil lopen, dan zullen ook wij bijdragen aan de taalverloedering. Maar dan is het volledig op eigen risico.